Teken nu de petitie: Regionale voedselhubs tegen armoede én voedselverspilling

Stijgende voedselprijzen zorgen voor recordaanmeldingen bij de voedselbanken. Tegelijkertijd verspillen we in Nederland jaarlijks 2 miljard kilo voedsel, een kwart van ons eten. De tijd is (over)rijp voor steun vanuit de overheid voor regionale voedselhubs. Shareaty is daarom een petitie gestart.

We pleiten voor één distributiecentrum per regio waar voedseloverschotten samenkomen en gedistribueerd worden aan keukens voor daklozen, basisscholen, keukens in buurtcentra en sociale organisaties die voedselhulp verstrekken. Een regionale voedselhub die een grote bijdrage levert aan het bestrijden van armoede én voedselverspilling.

In een grote stad zoals Rotterdam ontvangt 11% van de huishoudens die leven onder de armoedegrens voedselhulp, blijkt uit het onderzoek Verkenning Voedselvoorzieningen Rotterdam uitgevoerd door Bureau Bartels (2021). De grootste verstrekker (30%) van voedselhulp is de Voedselbank Rotterdam. 70% van de huishoudens wordt bereikt door 49 sociale keukens en andere kleinere voedselinitiatieven.

De voedselbank kan het niet alleen
In totaal worden in Nederland 40.000 gezinnen wekelijks geholpen met voedselhulp door de Nederlandse Voedselbanken (VBN) blijkt uit hun cijfers. Helaas kan niet iedereen voor voedselhulp bij de VBN terecht. Denk aan mensen die een paar euro boven het inkomenscriteria van de VBN vallen, ongedocumenteerden, mensen die langer dan 3 jaar afhankelijk zijn van voedselhulp, maar ook mensen die bijvoorbeeld halal eten. Zij zijn afhankelijk van de sociale keukens en kleinere voedselinitiatieven, zoals sociale horeca in wijkhuizen of buurtcentra of keukens van daklozenopvang en sinds kort ook keukens in basisscholen.

VBN beschikt ook over een distributiecentrum en levert enkel aan aangesloten voedselbanken. En daar hebben ze de handen vol aan. Praktisch gezien zou VBN de sociale horeca niet kunnen voorzien van voedseldonaties. De behoefte van deze sociale horeca is namelijk anders dan die van particulieren die een voedselpakket ophalen. Keukens zijn bijvoorbeeld dol op grootverpakkingen: pasta’s in 5 kilo zakken, kilo’s kruiden, 25 kilo rijst, couscous of emmers met 5 kilo satésaus. Deze voedseloverschotten in grootverpakkingen lenen zich niet voor voedselpakketten aan particulieren. Ze zijn daarentegen uitermate geschikt voor sociale horeca keukens.

Hoe kan de overheid structureel helpen?
Sociale voedselinitiatieven zijn afhankelijk van voedseldonaties, maar het ontbreekt hen – niet alleen in Rotterdam, ook in andere steden, aan het netwerk om toegang te krijgen tot donaties en voedseloverschotten. En áls zich dan een voedselproducent aanbiedt, zijn de donaties vaak te groot om in de keuken te verwerken met als gevolg dat de leverancier voor de gehele partij voedsel toch liever kiest voor vernietiging – want dat is goedkoper – in plaats van donatie. Deze sociale keukens beschikken simpelweg niet over voldoende koel- en opslagruimte voor omvangrijke donaties. Met andere woorden: deze sociale voedselinitiatieven lopen tegen tal van logistieke problemen aan.

Regionale voedselhubs in diverse stadsregio’s die gefinancierd worden door de overheid maken het mogelijk om sociale horeca via een gezamenlijke infrastructuur te helpen. Grote hoeveelheden aan voedseloverschotten kunnen worden aangenomen en gekoeld worden opgeslagen. Iets wat voor veel sociale keukens nu onmogelijk is. Idealiter wordt ook een bijdrage geleverd aan het verlengen van de houdbaarheidsdatum in de voedselhub, door overschotten te verwerken tot sauzen of andere voedselcomponenten die ingevroren kunnen worden.  Bovendien vinden gemeenten én voedselproducenten in een regionale voedselhub een (kennis)partner om samen voedselverspilling tegen te gaan.

Tijdens de coronacrisis werden sociale voedselinitiatieven door gemeenten gesteund middels incidentele noodsteun, die helaas weer grotendeels is stopgezet. Gemeenten en fondsen kunnen sociale voedselinitiatieven beter helpen door een structurele stroom van voedseldonaties mogelijk te maken. Een structurele aanpak is duurzamer en veel goedkoper dan de optelsom van alle incidentele hulp.

De tijd is (over)rijp
Voedselproducenten worstelen momenteel met de hoge energieprijzen en ook zij zullen met man en macht moeten zorgen dat ze het hoofd (en het voedsel) koel houden. Het tegengaan van voedselverspilling en daarmee het doneren van voedsel komt voor hen automatisch lager op de agenda te staan. Als we de handen niet ineenslaan, is de kans groot dat sociale voedselinitiatieven binnenkort kampen met tekorten in de keukens en geen maaltijden meer kunnen serveren aan hen die het echt nodig hebben. En dat terwijl het aantal hulpbehoevenden in rap tempo toeneemt. Juist in deze onrustige tijden verdient iedereen een gezonde maaltijd!

Teken daarom nu de petitie en help ons de noodzaak van regionale voedselhubs onder de aandacht te brengen.